Sigortasız işçi iş kazası geçirse SGK devreye giriyor... SGK iş kazasında aileyi yalnız bırakmıyor

Türkiye’de sigortasız çalışmasına rağmen iş kazası geçiren işçiler, SGK tarafından otomatik olarak sigortalı kabul edilerek hak kaybı yaşamıyor. Uzmanlar, bu durumun güçlü bir sosyal devlet anlayışını yansıttığını belirtiyor.

BURSA (İGFA) - Sigortasız bir şekilde çalışırken kaza geçiren işçiler, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından kaza gününden itibaren otomatik olarak sigortalı sayılıyor.

Bu uygulama, kimi zaman yanlış bir şekilde “işçiye sadece bir gün sigorta yapılıyor” olarak değerlendirilebiliyor. Ancak uzmanlar, bu mekanizmanın işçi ile ailesini koruyan önemli bir sosyal devlet refleksi olduğunun altını çiziyor. SGK’nın kendiliğinden tescil yaptığı bu işlem, işçinin sosyal güvenlik haklarının başlaması için ilk adımı teşkil ediyor. İnceleme işlemi tamamlandığında, kazadan önceki tüm çalışma süreleri sisteme ekleniyor ve haklar tam anlamıyla tesis ediliyor.

Sigortasız iş kazalarında sosyal güvenlik denetmenleri ve müfettişler, işçinin çalışma süresi, maaşı, kazanın meydana geliş biçimi ve sorumluları detaylı olarak araştırıyor. Tanık ifadeleri, işyeri belgeleri ve kamera kayıtları incelenerek hem iş kazası hukuken kabul ediliyor hem de sosyal güvenlik işlemleri başlatılıyor.

Ölümle sonuçlanan kazalarda SGK, hak sahiplerine ölüm geliri sağlıyor ve kriterler karşılandığında ölüm aylığı bağlıyor. Gelir ve aylık haklarının aynı anda doğması durumunda daha yüksek olan ödenirken, düşük olanın yarısı aileye veriliyor. Cenaze ödeneği de sağlanıyor. Ayrıca SGK, yaptığı ödemeleri hatalı işverene rücu ederek kamu zararını gidermeye çalışıyor.

Uluslararası karşılaştırmalarda Türkiye’nin modeli öne çıkıyor. ABD ve İngiltere’de iş kazası ödemeleri genellikle özel sigorta şirketlerine veya işveren birliklerine bağlı olarak yapılıyor. İşveren bir sigorta poliçesi yaptırmamışsa, işçiler çoğu zaman gelir elde edemezken tazminat için uzun davalarla uğraşmak zorunda kalıyor. Türkiye’de ise sigortasız işçi bile sosyal güvenlik kapsamına alınarak doğrudan gelir güvencesi sağlanıyor.

Uzmanlar, “SGK sadece bir gün sigorta gösteriyor” eleştirisinin, işleyiş sürecinin teknik bir yanlış anlaşılmasından kaynaklandığını ifade ediyor. Bu otomatik tescil işlemi, hakların devreye girmesi için yapılan ilk kayıt olup, tüm çalışma süreleri geriye dönük olarak sisteme kaydediliyor.

Yetkililer, uygulamanın özünde “işçiyi merkeze almak ve mağduriyetini önlemek” anlayışının yer aldığını belirtiyor. Sistem, iş kazası geçiren sigortasız çalışana koruma sağlarken, ailesini de gelir güvencesi ile güvence altına alıyor.